David Llewelyn Wark Griffith, Griffith’in tam adı. Sinema tarihinin en parlak isimlerinden biri. Bu yazıda Griffith’in ”Bir Ulusun Doğuşu” filminin onun ırkçılıkla suçlanmasına sebebiyet vermesinin ardından çektiği filmi Hoşgörüsüzlük’e ve onun nasıl koca bir şirketin sonunu getirdiğine değinelim.
Hoşgörüsüzlük yada orijinal adıyla ”Intolerance: Love’s Struggle Throughout the Ages”. Temelde 4 ayrı dönem ve mekanda geçen bir hoşgörüsüzlük betimlemesi olan film müthiş bir maaliyetle (385,907 $ (Wikipedia)) çekildi. Filmin bölümleri ise şöyleydi:
- Antik Babil Hikayesi (M.Ö. 539)
- İncil’in Yahudi Hikayesi (M.S. 27)
- Rönesans Fransız Hikayesi (M.S. 1572)
- Modern Amerikan Hikayesi (M.S. 1914)
Her bir bölümü için dekor tasarlanan filmin aynı zamanda kurgusu ve kamera kullanımı da bir o kadar özenliydi. Hareketli kameralar, kişileri odaklamak için yapılan köşe karartmaları sinemanın o dönem genel-geçer kuralları için bir başkaldırı niteliğindeydi.
Vignette’in hoş göstermek dışında (çoğu zaman hoş göstermez) işe yaradığını görmek duygulandırıcıydı.
Griffith+Ince+Sennett=Triangle
D. W. Griffth, Mack Sennett ve Thomas H. Ince birleşip Triangle’ı kurdular. Üçgen yani, havalı ama yaratıcı olmayan bir isim. Griffith’in şirketi olan Fine Arts, Romanesk türde; Thomas Ince’in Kay Bee isimli şirketi Western türünde ve Mack Sennett’in şirketi olan Kay Stone ise komedi türünde filmler çekmekteydi. Bu üç şirket Triangle’a bağlı alt şirketlerdi. Üç yıl gibi bir sürede 400 civarında film çektiler. Bu çok büyük bir başarıydı ancak doğal olarak birçoğu istenilen ilgiyi göremedi veya her seri üretim ürün gibi değersizleştiler. Çoğu da günümüze ulaşamadı.
Romanesk Sanat, 1066’da Normanlar’ın İngiltere’yi fethetmesiyle başlar. Gotik Kültür’ün temelini oluşturur ve Avrupa genelinde 12. yüzyılın ortalarına kadar baskınlık gösterir. Genelde kaba saba sonuçlar ortaya çıkarmakla beraber etkileyici ve görkemli sonuçları da bulunur.
Griffith, Ince ve Sennett, kendi şirketleri olan Fine Arts, Kay Bee ve Kay Stone’un tüm gelirlerini birleştirip ‘Intolerance’a yatırıyorlar. Bu büyük kumar karşılığında çılgın bir set, oyunculardan oluşan bir ordu ile nerdeyse bir devrim yapıyorlar. Griffith’in yönettiği film yaklaşık üç buçuk saat uzunluğundaydı (daha uzun olduğunu ve kısaltılmış halinin bu olduğunu görmüştüm ama şu an teyit edemedim o süreyi yazmamayı tercih ediyorum.). Karmaşık olay örgüsü, alışılmamış hikaye anlatımı ve uzunluğu izleyicileri soğutmuş olacak ki film gişede istenilen başarıyı yakalayamadı. Tüm parasını bu filmle aktaran Triangle iflas bayrağını çekti. Daha sonra 1917’de Thomas Ince ve Mack Sennett şirketteki hisselerini satarak gemiden ayrıldılar. Triangle 1919 yılına kadar üretime devam etse de varlığını daha fazla sürdüremedi.
